Van Maanen Hans van Maanen
klikklikklikklik

Doof en stom

September 2004

Het is, daar zijn we het inmiddels wel over eens, toch een vreemde figuur als een journalist die net een klusje voor de minister heeft gedaan, de volgende dag kritische vragen aan diezelfde minister moet stellen. Uiteraard zijn er journalisten die zo fantastisch goed zijn dat zij hun belangen niet laten verstrengelen, maar alle anderen hebben de schijn tegen. Wie bijklust, verliest de journalistieke onafhankelijkheid.

Tot zover is de zaak duidelijk, en ook afdoende besproken. Er is echter een kant van de zaak die tot nog toe weinig is belicht, en die vorige week extra pregnant werd door de parlementaire enquete over de Betuwelijn. Tijdens een spelletje Achterkant van het gelijk op het ministerie, onder aanvoering van Marcel van Dam, bleken ambtenaren flink met de billen bloot te zijn gegaan. Van Dam hoorde toen nieuwtjes die anderen niet hoorden. Maar Van Dam heeft dat nooit aan de grote klok gehangen.

Evenzo zullen tijdens een symposium onder leiding van Gijs Wanders of Annette van Trigt bij uitkeringsinstantie UWV zaken over tafel zijn gegaan die eigenlijk niet voor de openbaarheid, laat staan voor de pers bedoeld waren. Je zit niet alleen voor, je hoort ook nog eens wat. En het is zeer wel denkbaar dat een journalist die eens wat voor Onderwijs deed, op de gang is aangeklampt door wanhopige ambtenaren die wilden dat zij eindelijk eens wat schreef over de heersende graaicultuur. De journalist kijkt schichtig om zich heen, mompelt dat ze er eens in zal duiken, en maakt zich uit de voeten.

Want journalisten zullen zaken die ze op een onbewaakt moment, in een andere hoedanigheid, ergens hoorden, niet meteen de volgende dag in de krant zetten. Dat vinden journalisten tegen hun beroepseer, en misschien ook tegen hun financiële belangen indruisen.

Heeft Van Dam ooit geschreven dat de kosten van de Betuwelijn ook volgens de top van het ministerie onbeheersbaar zouden worden? Dat ramingen soms meer politiek dan financieel waren? Het enige wat Van Dam er ooit over gezegd schijnt te hebben, is dat hij de tunnel onder het Groene Hart een voorbeeld van de te zeldaam geworden hedendaagse durf vond. Ook collega-journalisten heeft hij niets verklapt, anders hadden wij het vast al eerder vernomen - en was de Betuwelijn misschien nog tijdig gestopt.

Wat Gijs Wanders bij het UWV hoorde en zag, zullen we waarschijnlijk nooit weten - zouden hem de nieuwe toiletten zijn getoond? Als hij een collega had getipt over de verspillingen, zou hij zijn inkomsten dan op zijn buik hebben kunnen schrijven? Is hem door het UWV op het hart gedrukt het niet verder te vertellen?

Journalisten die schnabbelen, laten zich vrijwillig muilkorven. De beste manier om een opdringerige journalist onschadelijk te maken, is om hem of haar lucratieve bijbaantjes in het hol van de leeuw te bezorgen. Als niets helpt, krijg je ze daarmee stil.

Terug naar boven